Miłość od zawsze była jednym z najbardziej uwielbianych przez ludzi tematów. Powstały na jej temat niezliczone filmy, książki i poematy, a zakochani mają nawet swoje święto. Dzisiaj obfituje ono w kiczowate pluszowe misie i czekoladki, jednak nie zawsze tak to wyglądało. Oto krótka historia Walentynek.
Ksiądz romantyk i surowy rzymski cesarz
Historia Walentynek jest niejasna i dodatkowo zaciemniona przez różne fantazyjne legendy. Istnieją teorie, że korzenie tego niezmiernie chętnie obchodzonego dzisiaj święta sięgają starożytnych rzymskich Luperkaliów. Była to część pogańskiej religii Rzymian, obchody płodności corocznie mające miejsce 15 lutego. Papież Gelazjusz I przekształcił to pogańskie święto w chrześcijańskie około 496 roku, ogłaszając 14 lutego dniem świętego Walentego.
Pojawia się jednak pytania o to, którego świętego Walentego zamierzał uczcić ten wczesny papież. Odpowiedź wciąż pozostaje tajemnicą. Według Encyklopedii Katolickiej było co najmniej trzech wczesnych chrześcijańskich świętych o tym właśnie imieniu. Jeden z nich był Rzymskim księdzem, inny biskupem w Terni, a o trzecim świętym Walentym nie wiadomo prawie nic, oprócz tego, że zginął w Afryce. Co dość zaskakujące, istnieją informacje potwierdzające, że wszyscy trzej Walentynowie zginęli męczeńską śmiercią 14 lutego.
Większość badaczy uważa, że świętym Walentym będącym patronem Walentynek był kapłan, który około 270 roku popadł w niełaskę rzymskiego cesarza Klaudiusza II. Tutaj jednak kończą się fakty, a zaczynają mity. Według jednej z legend Klaudiusz II zakazał małżeństw młodym mężczyznom, twierdząc, że kawalerowie są lepszymi żołnierzami (chociaż nigdzie nie pojawia się wzmianka o rzekomym zakazie). Walenty nadal jednak potajemnie wykonywał ceremonie zaślubin, aż do momentu zatrzymania go przez Rzymian i skazania na śmierć. Inna, równie romantyczna legenda głosi, że uwięziony przez Klaudiusza Walenty zakochał się w córce swojego strażnika. Zanim został stracony, rzekomo wysłał jej list podpisany „od twojego Walentego”. Ta fraza, przekształcona na “od twojej walentynki” pojawia się dzisiaj na wielu listach i kartkach, jakimi zakochani obdarowują się 14 lutego.
Najbardziej prawdopodobną historią dotyczącą świętego Walentego nie jest ta, która koncentruje się na Erosie (miłości namiętnej, romantycznej), ale na Agape (miłości do Boga). Według niej święty zginął śmiercią męczeńską za odmowę wyrzeczenia się swojej religii. W 1969 roku Kościół katolicki zrewidował jednak swój kalendarz liturgiczny, usuwając te dni upamiętniające świętych, których historyczne pochodzenie było wątpliwe. Święty Walenty był jedną z ofiar tych czystek.
Historia obchodów Walentynek
Dopiero w XIV wieku chrześcijańskie święto Walentynek zostało ostatecznie związane z miłością. Angielski poeta i filozof, Chaucer, jako pierwszy połączył Walentynki z romansem. W 1381 roku skomponował wiersz na cześć zaręczyn pomiędzy Ryszardem II a Anną Czechosłowacką. Zgodnie z tradycją poetycką Chaucer skojarzył tę okazję ze świętem. Dlatego w napisanym przez niego poemacie zaręczyny królewskie, okres godowy ptaków, a konkretnie papużek nierozłączek i Walentynki są powiązane.
Święto Walentynek, w starożytności powiązane z czczeniem płodności, dzisiaj kojarzone jest z drobnymi bądź większymi upominkami, jednak tradycja obdarowywania się nawzajem sięga wieków wstecz. Przez stulecia święto ewoluowało, a do XVIII wieku wręczanie prezentów i wymiana ręcznie robionych kartek w Walentynki stały się powszechne w Anglii.
Kartki wykonane z koronki, wstążek oraz przedstawiające amorki i serca ostatecznie rozprzestrzeniły się także w amerykańskich koloniach. Jak wiemy, to właśnie Amerykanie uczynili z Walentynek w czasach nowoczesnych konsumpcyjne święto kiczu. Jednak tradycja kartek walentynkowych, które można było kupić, a następnie komuś wręczyć, rozpowszechniła się w Stanach Zjednoczonych dopiero w latach pięćdziesiątych XIX wieku, kiedy Esther A. Howland, pochodząca z Worcester w stanie Massachusetts, zaczęła je masowo produkować.
Na popularność takiego sposobu obchodzenia walentynek wpływ miał także dziewiętnastowieczny rozwój poczty. Dziś oczywiście święto stało się boomem komercyjnym. Co roku, 25% wszystkich wysyłanych kartek to kartki walentynkowe. To dość słodki i niewinny sposób na wyznanie komuś uczucia, nawet kiedy nie jesteśmy pewni, jak to wyznanie zostanie odebrane.
